Co wolno a czego nie należy robić po operacji kręgosłupa
Minimalnie inwazyjna chirurgia kręgosłupa zdecydowanie skraca czas rekonwalescencji. Nie oznacza to jednak, że powrót do pełnej sprawności następuje natychmiast po zabiegu. Aby zmaksymalizować efekt operacji konieczny jest pewien okres przejściowy, w którym należy płynnie wrócić do aktywności sprzed zachorowania.
Rewypuklina
Operacja mikrodiscekomii polega na usunięciu wypukliny, która uciska na korzenie nerwowe. Zazwyczaj usuwany jest stosunkowo niewielki fragment jądra miażdżystego, mniej niż 15-20%. Pozostała część może ponownie wydostać się przez otwór w pierścieniu (“wrota wypukliny”) i uciskając na korzenie powodować nawrót dolegliwości, zazwyczaj w postaci rwy kulszowej. Nawrotowa wypuklina jest inaczej nazywana rewypukliną. Szacuje się, ze ryzyko rewypukliny w przypadku mikrodiscektomii oraz discektomii endoskopowej wynosi około 3-6%.
Ponieważ ryzyko rewypukliny jest największe przez pierwsze 4 tygodnie, a szczególnie przez pierwsze kilka dni po zabiegu, w tym czasie zalecane jest unikanie ruchów, które mogą prowokować przemieszczanie fragmentów jądra miażdżystego w kierunku kanału kręgowego. Należy całkowicie unikać schylania się oraz ruchów skrętnych tułowia przez pierwszy tydzień, potem stopniowo można zwiększać zakres ruchomości kręgosłupa w tym zakresie. Szczególnie niepożądane jest podnoszenie przedmiotów z podłogi a także dźwiganie przedmiotów cięższych niż 2-3 kg. Z czasem zalecane jest sukcesywne zwiększanie obciążenia, tak aby po 4-6 tygodniach wrócić do pełnej sprawności.
Opieka nad raną
Rany po operacji kręgosłupa są niewielkie: po operacji endoskopowej mają długość 8-10 mm, w przypadku mikrodiscektomii 2-3 cm. Nie wymagają one szczególnej opieki, wystarczy przemywanie np. Octeniseptem raz dziennie z wymianą opatrunku. Zazwyczaj po drugiej dobie rana jest całkowicie sucha, śladowe ilości krwi na opatrunku są dopuszczalne.
W razie stwierdzenia wycieku z rany, szczególnie gdy wyciek nie ustaje bądź wręcz się nasila konieczny jest kontakt z lekarzem, który wykonał zabieg. Zazwyczaj wyciek nie jest groźny, lecz czasem może dojść do płynotoku, czyli wydostawania się przez ranę płynu mózgowo-rdzeniowego. Treść jest wtedy wodojasna, czasem może pojawić się ból głowy. Gęsty, ropny płyn o zabarwieniu żółtawym może świadczyć o czynnej infekcji, zwłaszcza jeśli obecna jest gorączka a wyciek zamiast się zmniejszać z czasem ulega nasileniu.
Ból pooperacyjny
Nawet minimalnie inwazyjne operacje mogą powodować ból pooperacyjny. Jest on zazwyczaj dokuczliwy przed pierwsze 2-3 doby. W tym czasie można doraźnie stosować leki. Doskonałym lekiem na receptę stosowany w bólu okołooperacyjnym jest Skudexa, lub bez recepty Nurofen Plus. Mniejszy ból z powodzeniem można opanować za pomocą ibuprofenu 200mg (również bez recepty) do 3 x na dobę. Z czasem, mniej więcej po 4-5 dniach zazwyczaj można całkowicie odstawić leki przeciwbólowe.
Aktywność fizyczna po operacji kręgosłupa
Minimalnie inwazyjna chirurgia kręgosłupa ma jeden cel: przywrócić sprawność, tak szybko jak to możliwe. Typowy ból spowodowany wypukliną, czyli rwa kulszowa, zazwyczaj mija w 80% natychmiast po operacji kręgosłupa. Przez kolejne 4 tygodnie powinien wycofać się niemal całkowicie. W tym czasie zalecane jest stopniowe zwiększanie zakresu ruchomości kręgosłup. W naszej praktyce pacjenci są pionizowani już 2-3 godziny po operacji. Już w zerowej dobie (w dniu zabiegu) zalecane jest chodzenie w ograniczonym zakresie. W ciągu kolejnych dób można chodzić tak długo, jak nie powoduje to ból w miejscu operowanym. Jazda samochodem możliwa jest nazajutrz po zabiegu, niemniej przy dalszych podróżach przez pierwsze 2-3 tygodnie zalecane są przerwy w razie pojawienia się bólu w ranie. Powrót do sportu, na przykład biegania czy pływania, zalecany jest po upływie miesiąca – naturalnie stopniowo zwiększając dystans.
Powrót do pracy po operacji kręgosłupa
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy wrócić do pracy po operacji kręgosłupa. Zależy to od charakteru wykonywanej pracy oraz rozległości zabiegu. Typowo można przyjąć, że do pracy można wracać najwcześniej po miesiącu, ze względu na ryzyko rewypuklliny. Cięższa praca fizyczna wymaga dłuższego okresu przejściowego.
