Operacje kręgosłupa w podeszłym wieku

W miarę starzenia się populacji, przybywa pacjentów wymagających operacji kręgosłupa po 80. roku życia. Jeszcze całkiem niedawno, klasyczna chirurgia kręgosłupa oznaczała duże cięcie skórne oraz rozległe uszkodzenie tkanek otaczających kręgosłup. Chirurgia minimalnie inwazyjna, wprowadzona właśnie w celu minimalizowania negatywnego wpływu na okoliczne tkanki, umożliwia bezpieczne przeprowadzenie operacji również u pacjentów w wieku podeszłym.

O ile najczęstszym wskazaniem do leczenia operacyjnego kręgosłupa u młodych dorosłych (20-40 lat) jest dyskopatia, w wieku podeszłym jest to stenoza lędźwiowa. Schorzenie to polega na sukcesywnym zarastaniu światła kanału kręgowego, które prowadzi do ucisku na biegnące tam korzenie nerwowe. Najczęstszym objawem jest ból kręgosłupa, bóle promieniujące do kończyn dolnych oraz tzw. Chromanie neurogenne, czyli uczucie drętwienia i niesprawności kończyn dolnych po przejściu pewnego, nieraz bardzo krótkiego, dystansu.

Przypadek 1

82-letni pacjent został skierowany do neurochirurga z powodu chromania neurogennego na dystansie mniejszym niż 10 metrów, czyli uczucia „odejmowania” nóg po przejściu mniej niż 10 kroków. W badaniu neurologicznym stwierdzono zniesienie odruchów skokowych oraz niewielkie symetryczne osłabienie zgięcia grzbietowego obu stóp. W badaniu rezonansu magnetycznego (Rys.1 powyżej) wykazano obecność zaawansowanej stenozy na poziomie L4/5, ponadto na tym samym poziomie obecny był kręgozmyk. Pacjent chodził w wyraźnym przodopochyleniu, czemu towarzyszył nasilony ból kręgosłupa.

Mężczyźnie zaproponowano operację kręgosłupa – laminotomię, czyli odbarczenie kanału kręgowego poprzez usunięcie niewielkiego fragmentu tylnej części kręgosłupa – blaszki łuku oraz całkowitym usunięciu więzadła żółtego. Pacjent zgodził się na proponowane leczenie. Operacja miała miejsce w szpitalu Vratislavia Medica we Wrocławiu. W znieczuleniu ogólnym wykonano zaplanowane odbarczenie kanału kręgowego, operacja przebiegła bez komplikacji, cięcie skórne miało długość 3 cm. Pacjent był pionizowany po około 2 godzinach od operacji, po kolejnych 16 został wypisany ze szpitala chodzący, samodzielny. Podczas kontrolnej wizyty po około miesiącu był w stanie chodzić bez uciążliwego drętwienia kończyn na odcinkach nawet powyżej 1 km.

Przypadek 2

Pacjentka lat 86 była konsultowana z powodu dolegliwości bólowych o charakterze rwy kulszowej, czyli uczucia „prądu” przebiegającego od kręgosłupa wzdłuż lewej kończyny dolnej, aż do stopy. Dolegliwości nasilały się podczas chodzenia. Dodatkowo obecne było chromanie neurogenne, w postaci uczucia osłabienia nóg, po przejściu około 20 kroków. W badaniu neurologicznym nie stwierdzono niedowładów. W badnaiu rezonansu magentycznego (Rys. 2 powyżej) wykazano zaawansowaną stenozę na poziomie L4/5, zwłaszcza po stronie lewej, dodatkowo obecny był niewielki kręgozmyk.

Również tej pacjentce zaproponowano operację odbarczenie kanału kręgowego za pomocą laminotomii. Operacja została wykonana w szpitalu Vratislavia Medica we Wrocławiu. W znieczuleniu ogólnym, z cięcia skórnego o długości około 2,5 cm usunięto fragment łuku, całe więzadło żółte oraz fragment lewego stawu międzykręgowego. Operacja przebiegła gładko, pacjentka była pionizowana około 2 godziny po operacji, ból promieniujący do nogi ustąpił niemal całkowicie. Szpital opuściła nazajutrz, chodząca i samodzielna. Podczas wizyty kontrolnej po 4 tygodniach nie zgłaszała większych dolegliwości, w ograniczonym zakresie wróciła do pracy na działce, co od pewnego czasu nie było możliwe z powodu bólu.

Komentarz

Postęp chirurgii kręgosłupa oraz nowoczesna anestezjologia pozwalają obecnie bezpiecznie zoperować pacjentów niemal w każdym wieku. Istnieje szereg technik mikrochirurgicznych, takich jak laminotomia, które w rękach doświadczonego chirurga potrafią całkowicie odmienić życie pacjentów w wieku podeszłym. Podstawowym warunkiem jest jak najmniejszy dostęp chirurgiczny w celu minimalizacji uszkodzenia tkanek przykręgosłupowych a także jak najmniejsza ingerencja w strukturę kręgosłupa.