Discektomia lędźwiowa jest jedną z najczęściej wykonywanych procedur w chirurgii kręgosłupa. Pierwsza część nazwy pochodzi od łacińskiego słowa discus czyli krążek (potocznie dysk) natomiast -ektomia również pochodzi z łaciny i oznacza wycięcie. Zatem discektomia oznacza wycięcie krążka międzykręgowego (dysku).W praktyce nie usuwa się części zewnętrznej – pierścienia włóknistego, lecz zaledwie położone ośrodkowo jądro miażdżyste. Celem zabiegu jest wycięcie fragmentu dysku uciskającego korzeń nerwowy, co najczęściej objawia się bólem promieniującym do nogi.

Wskazania
Najczęstszym wskazaniem do wykonania discektomii lędźwiowej jest ból promieniujący do nogi spowodowany wysuniętym fragmentem dysku uciskającym korzeń nerwowy. Aby właściwie zdiagnozować przyczynę bólu konieczne jest wykonanie badań obrazowych, największą czułość ma badanie rezonansu magnetycznego (MRI) (zobacz: Atlas rezonansu magnetycznego dla pacjentów). Discektomię można wykonać wyłącznie gdy lokalizacja bólu odpowiada obrazowi radiologicznemu (każdy korzeń nerwowy posiada określony obszar, który unerwia (zobacz: Anatomia rwy kulszowej) oraz – co bardzo ważne – podjęto próbę leczenia zachowawczego, takiego jak leczenie farmakologiczne i/lub fizykoterapia. Poza wyjątkowymi przypadkami nie należy operować pacjentów, u których jedynym objawem jest ból trwający mniej niż 3 miesiące. Ból inny niż korzeniowy (bez promieniowania do kończyn dolnych lub pośladków), taki jak ból krzyża nie powinien być leczony za pomocą discektomii.

Przebieg zabiegu
Discektomia najczęściej wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym, w ułożeniu na brzuchu. Po nacięciu skóry na długości ok. 2-5 cm odsuwane są mięśnie przykręgosłupowe. Następnie należy naciąć więzadło żółte, czyli twardą błonę chroniącą zawartość kanału kręgowego, tak aby wejść do kanału kręgowego.

Discektomia 1 – wypuklina, 2 – kleszczyki, 3 – korzenie nerwowe w worku oponowym, 4 – retraktor

Z reguły do uwidocznienia wypadniętego dysku konieczne jest usunięcie niewielkiego fragmentu tylnej części kręgu. Po odsunięciu worka oponowego, który zawiera korzenie nerwowe należy usunąć fragment dysku powodujący ucisk na korzeń nerwowy. Strategia polegająca tylko na usuwaniu kawałka dysku powodującego ucisk jest obecnie preferowana przez większość chirurgów. Po uwolnieniu korzenia nerwowego zaszywana jest powięź mięśni przykręgosłupowych a następnie skóra. Zazwyczaj czas zabiegu, w zależności od doświadczenia chirurga to 20-45 minut przy śladowej utracie krwi.

Czego spodziewać się po zabiegu
Przy prawidłowej kwalifikacji do leczenia operacyjnego pacjenci odczuwają ulgę natychmiast po zabiegu, często ból nogi ustępuje całkowicie. Inaczej jest z bólem krzyża, jeśli objaw ten towarzyszył bólowi nogi przed zabiegiem. Ból ten wycofuje się powoli a sporadycznie może wręcz nasilić się po zabiegu. W większości ośrodków pacjent po discektomii wypisywany jest do domu 1-2 dni po zabiegu. Następnie zaleca się ograniczenie aktywności, która może obciążać kręgosłup na około 30 dni od operacji. Po tym czasie większość osób operowanych wraca do pracy.

Możliwe powikłania
Wykonanie discektomii, podobnie jak w przypadku każdego innego zabiegu operacyjnego, obarczone jest pewnym ryzykiem powikłań, choć zdarzają się one rzadko. Najczęstsze powikłania to: brak poprawy; uszkodzenie korzenia objawiające się bólem, drętwieniem lub osłabieniem siły mięśni nogi; wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego; infekcja. Powikłania te najczęściej całkowicie ustępują.

Rodzaje discektomii
Mikrodiscektomia to discektomia wykonana z wykorzystaniem mikroskopu operacyjnego lub innego powiększenia. Główną zaletą jest doskonały wgląd w pole operacyjne przy bardzo niewielkim cięciu. Coraz częściej wykonywana discektomia endoskopowa to odmiana procedury, w której wykorzystany jest endoskop, czyli cienka, długa rura zawierająca kamerę oraz miejsce na wprowadzenie narzędzi. Wielką zaletą obu metod jest zmniejszenie inwazyjności zabiegu, który w przypadku discektomii endoskopowej może być wykonany z cięcia skórnego nawet o długości mniejszej niż 2 cm.

Przypadek kliniczny

Pacjentka lat 36 zgłosiła sie do lekarza z powodu bardzo nasilonego bólu promieniującego do przedniej powierzchni lewego podudzia. Ból trwał ponad 3 miesiące. W wykonanym badaniu MRI (zdjęcie obok) stwierdzono znaczną lewoboczną wypuklinę jądra miażdżystego na poziomie L4/L5.
Pacjentka została poddana leczeniu operacyjnemu: wykonano mikrodiscektomię L4/L5 uzyskując natychmiastowe ustąpienie dolegliwości.

Duża sekwestrowana przepuklina jądra miażdżystego na poziomie L4/5